نمک چیست؟
نمک‌ها یا املاح درشیمی ،ترکیب های یونی هستند که می‌توانند از واکنش خنثی سازی یک اسید و باز تشکیل شوند. نمک‌ها از نظر الکتریکی خنثی هستند و معمولاً در واکنش های شیمیایی، به عنوان یک فراورده فرعی تولید می شوند. نمک‌ها معمولاً انحلال‌پذیری خوبی در حلال‌های قطبی مانند آب دارند و به‌طور کامل در آن‌ها تفکیک می‌شوند.
ویژگی های نمک ها
تمامی نمک‌ها ویژگی‌های مشترکی دارند. برخی از این ویژگی‌ها مانند: پیوند یونی، نقطه ذوب بالا، رسانایی الکتریکی در حالت مذاب و ساختار بلوری در بیشتر نمک ها دیده می شود. نمک‌ها به شکل جامد، معمولاً شفاف یا بی‌رنگ هستند و همچنین طعم و مزه‌های متفاوتی دارند. در بسیاری از نمک‌ها شفافیت یا کدری به اندازه تک‌بلورهایِ ترکیب مرتبط است. نمک‌های قوی که از واکنش اسید و بازهای قوی تشکیل می شوند و فراریت کمی دارند، ترکیبات بی‌بویی هستد. در مقابل نمک‌های ضعیف بو و رایحه دارند. نمک‌ها ترکیباتی نارسانا و عایق الکتریکی هستند. اما در حالت محلول و مذاب توانایی رسانایی الکتریکی دارند و می‌توان از آن‌ها برای الکترولیت استفاده کرد.
انحلال پذیری نمک ها
به‌طور معمول ترکیبات یونی انحلال‌پذیری بالایی در محلوهای آبی یا قطبی دارند. این ترکیبات پس از حل شدن، به آنیون و کاتیون‌های سازنده نمک تجزیه می‌شوند. میزان انحلال‌پذیری نمک‌ها توسط «انرژی شبکه» (Lattice Energy) و برهمکنش یون‌ها با حلال در بلورهای نمک مشخص می‌شود. به عنوان مثال نمک‌های سدیم، پتاسیم و آمونیوم قابلیت انحلال در آب را دارند. اما کربنات های فلزی به جز چند مورد استثنا، عموما نامحلول هستند.
انواع نمک
انواع نمک ها عبارتند از :
کربنات ها : نمک های اسید کربنیک
کلریدها : نمک های اسید هیدروکلرید
استات ها : نمک های اسید استیک
سیانیدها : نمک های اسید هیدروسیانیک
سولفات ها : نمک های اسید سولفوریک
سیترات ها : نمک های اسید سیتریک
نیترات ها : نمک های اسید نیتریک
نیتریت ها : نمک های اسید نیترو
فسفات ها : نمک های اسید فسفریک
نمونه نمک های پرکاربرد
سولفات مس:
جذب کننده بسیار خوب آب است و در کودها و غذاهای فرآوری شده به کار می‌رود.این نمک بسته به درجه آب پوشی به صورت ترکیبات متفاوت یافت می‌شود.
سدیم تری پلی فسفات:
این ترکیب از یک گروه ایزوپروپیل متصل به گروه هیدروکسیل تشکیل شده و به عنوان یکی از ساده ترین الکل های ثانویه شناخته می شود. کاملا فرار و اشتعال زا می باشد که عموما به عنوان یک حلال و ترکیب پاک کننده و ضد عفونی کننده در صنایع بسیاری کاربرد دارد.
بوراکس:
بوراکس ماده ای معدنی است که با نام سدیم تترا بورات نیز شناخته می شود. این ترکیب در آب انحلال‌ پذیی خوبی دارد و محلول است و در صنایع گوناگونی مورد استفاده قرار می گیرد. این پودر یک حل شونده محسوب می ‌شود و قابل حل شدن درون مایعاتی همچون آب می باشد.
کاربرد نمک ها در صنعت
نمک ها به عنوان یکی از بزرگترین و گسترده ترین دسته مواد شیمیایی در صنایع مخنلف کاربرد فراوان دارند.
به عنوان مثال در صنایع آرایشی بهداشتی به طور گسترده از نمک ها و عموکا تحت عنوان ماده نگهدارنده استفاده می شود.
صنایع شوینده، دارویی، کاشی سازی و…. از جمله صنایعی هستند که نمک ها در آن حضور پر رنگی دارند.