اسید چیست؟
اسیدها به عنوان گیرنده جفت الکترون عمل می کنند و در محدوده خطی دارای pH کمتر از 7 هستند. اسیدی بودن بیشتر به معنای داشتن غلظت بالاتر یون های مثبت هیدروژن است. این مواد، بسیار خورنده هستند و به هنگام انحلال در آب، توانایی هدایت جریان الکتریکی را دارند و در اثر واکنش با فلزات، گاز هیدروژن آزاد میکنند.
انواع اسید و کاربردهای آن
اسیدها با توجه به منشاء شان به دو دسته ی آلی و معدنی تقسیم بندی میشوند.
اسیدهای آلی: این گروه از اسیدها از مواد آلی به دست آمده و خود به چند دسته تقسیم میشوند. مهم ترین گروه اسیدهای آلی، کربوکسیل اسیدها هستند که اغلب ضعیف هستند.
اسیدهای معدنی: ترکیبات اینچنینی از مواد معدنی مانند فلزات به دست آمده و فاقد کربن هستند.
انواع مختلف اسیدها
اسید استیک:
یک کربوکسیلیک اسید مصنوعی با خواص ضد باکتریایی
و یک معرف شیمیایی مهم صنعتی است.
اسید آدیپیک:
یک ماده جامد سفید رنگ، محلول در آب و یک
ترکیب اسیدی ضعیف است؛ که در گروه ترکیبات آلی قرار می گیرد.
اسید بنزوئیک:
یک اسید آلی است که شامل یک گروه کربوکسیل متصل به حلقه بنزن است.
اسید بنزوئیک به اسیدهای کربوکسیلیک معطر گفته می شود.
اسید سولفوریک
یک اسید معدنی و بسیار قوی است که با نام جوهر گوگرد
نیز شناخته می شود. این مایع ویسکوز بوده و دارای گرانروی زیادی است.
اسید نیتریک
این اسید، اسیدی قوی با خاصیت اکسیدکنندگی بالا است.
همچنین قابلیت حل شدن در آب را دارد. و در خالص سازی فلزات کاربرد دارد.
اسید کلریدریک
این اسید در آب محلول بوده و در تولید انواع مواد شیمیایی،
اسید شویی فلزات، ساختمان سازی، چرم سازی، خالص سازی و غیره استفاده می شود.
اسید سیتریک
به عنوان یک اسید آلی ضعیف شناخته شده است.
دارای سه گروه کربوکسیلیک اسید بوده و جهت کنترل pH محیط استفاده می گردد.
اسید فسفریک
یک اسید ضعیف معدنی به حالت جامد کریستالی و دارای غلظت کمتر
و غیر سمی می باشد که از سنگ های فسفات استخراج می شود.
کاربرد انواع اسیدها
کاربرد در صنعت
اسیدها در صنعت و زندگی روزمره کاربردهای مختلفی دارند. اسیدها بیشتر برای حذف زنگ زدگی و جلوگیری از خوردگی فلزات شناخته شده تحت عنوان لعاب استفاده می شوند. ممکن است به عنوان یک الکترولیت در سلول مرطوب باتری مانند اسید سولفوریک در باتری خودرو استفاده شوند.
اسیدها به عنوان کاتالیزورهای شیمیایی صنعتی و ارگانیک نیز استفاده می شوند؛ برای مثال، از اسید سولفوریک در تولیدات بنزین در مقادیر بسیار زیاد در فرایند آلکالایی استفاده می شود. همچنین بیوشیمی نیز برای کاتالیز آنزیم ها از انواع اسیدها استفاده می شود.
کاربرد در کشاورزی
اسیدها وارد واکنش در ترکیبات و واکنش های خنثی سازی شده و باعث تولید نمک می شوند. به عنوان نمونه نیتریک اسید با آمونیاک وارد واکنش شده و باعث تولید آمونیوم نیترات نوعی کود می شود.
رشد و پرورش برخی گیاهان همچون پسته در زمین های کشاورزی به دلیل جذب عناصر خاصی از خاک باعث می شود که پی اچ خاک افزایش یابد. به همین علت کشاورزان برای جبران میزان افزایش پی اچ خاک به افزودن مقدار مشخصی اسید سولفوریک به خاک اقدام می کنند. تا خاک را از نظر خاصیت اسیدی و قلیایی داشتن به حالت خنثی درآورند.
کاربرد در صنایع غذایی
می توانند به عنوان مکمل برای نوشیدنی ها و غذاها استفاده می شوند، زیرا طعم و مزه خود را تغییر می دهند و به عنوان نگهدارنده ها عمل می کنند. به عنوان مثال در ترشی ها و سس ها از سیتریک اسید به عنوان ماده نگهدارنده استفاده می گردد. همچنین کربنیک اسید از افزودنی های اسیدی است که به طور گسترده در نوشابه ها اضافه می شوند.
کاربرد در صنایع دارویی
همچنین اسید ها به طور گسترده در صنایع دارویی مورد استفاده قرار می گیرند. یکی از داروهای پرمصرف با نام آسپرین ( استیل سالسیلیک اسید ) به عنوان پایین آورنده تب و مسکن استفاده می گردد.
همچنین در این صنعت از اسید سولفوریک برای تولید داروهای شیمی درمانی که نقش حیاتی برای این بیماران ایفا می کند استفاده می کنند.