رنگ و رزین چیست؟
رنگ معمولاً از رنگدانه ها، رزین، حلال و مواد افزودنی تشکیل شده است. رنگدانه ها برای تأمین رنگ، پنهان سازی و کنترل براقیت، به کار می رود. امروزه به دلیل کاربرد بالای رنگ در صنایع مختلف، تولید این محصول شیمیایی افزایش یافته است. این تولیدات شامل رنگ های ساختمانی، صنعتی و غیره می باشد.
رزین، چسباننده ای است که ذرات رنگدانه را در کنار هم نگه می دارد و چسبندگی به سطح رنگ شده را فراهم می کند. رزین های پایه حلال انواع بسیار گسترده ای دارند. رایج ترین رزین های پایه حلال، رزین های آلکیدی نامیده می شوند که به طور معمول در رنگ های مینا استفاده می شود. رزین ها عموما همراه با ماده دیگری به نام هاردنر به کار می روند. با مخلوط کردن این دو جزء مایع، واکنشی شیمیایی صورت میگیرد طوری که رزین مایع به تدریج طی 24 تا 72 ساعت به ماده پلاستیکی جامدی تبدیل میشود. حاصل ترکیب شدن دو جزء مذکور سطحی بسیار با دوام، غیرسمی، براق و ضدآب خواهد بود.
مواد اولیه رنگ و رزین
ایزوپروپیل الکل
این الکل، از دسته ایزومر ها محسوب می شود. ایزومر ها دارای فرمول شیمیایی مشابه هستد اما ساختار فیزیکی متفاوتی را دارا می باشند. ایزوپروپیل الکل در صنایع مختلف کاربرد های متفاوتی دارد، و در صنعت رنگ به عنوان حلال و عامل سلب کننده مورد استفاده قرار می گیرد.
متیلن کلرید
به صورت یک ماده فرار بی رنگ که دارای بوی کلروفرم می باشد ارائه می شود این ماده شیمیایی از حلال های آلی بشمار می رود ودارای خاصیت سمی و سرطان زایی است. و در رنگ سازی عموما به عنوان حلال کاربرد دارد.
بوتیل گلایکول
این ماده شیمیایی خنثی، بدون رنگ و تقریبا فرار است. بوتیل گلایکول به صورت مایع بی رنگ با بوی مشابه اتر عرضه می گردد. این ماده تا حدودی جاذب رطوبت بوده و توانایی مخلوط شدن با آب، الکل ها و هیدروکربن های آروماتیک را در دمای اتاق دارد. این ماده نیز یک حلال رنگ به شمار می رود و در ساخت جوهر نیز کاربرد دارد.
رزین اپوکسی
رزین اپوکسی یک بسپار ترموست یا گرما سخت می باشد و از واکنش دو ماده رزین اپوکساید و پلی آمین که نوعی سخت کننده است ایجاد می شود. شایان ذکر است که سخت کننده دارای نام های دیگری همچون هارد نر و فعال ساز نیز می باشد.از این ماده در ساخت انواع رنگ های رزین و کف پوش های اپوکسی استفاده می شود.
رزین پلی یورتان
این ماده چسبنده و نامحلول در آب بوده که دو منبع طبیعی و مصنوعی دارد. شیره گیاه کاج یک نمونه از رزین های طبیعی بوده که به مرور زمان سخت می شود. پیوند یورتان حاصل واکنش گروه ایزوسیانات با ترکیب دارای هیدروژن فعال می باشد. این محصولات به شکل یک جزئی و دوجزئی وجود دارند.
تیتان
این ماده به دلیل ویژگی های خاصی که دارد مانند: رنگ سفید، چگالی کم و مقاوت در برابر ضربه و مواد شیمیایی کاربرد های بسیاری در صنایع مختلف دارد. در صنعت رنگ نیز به عنوان رنگدانه مورد استفاده قرار می گیرد.
کربنات کلسیم
یکی از پر کاربرد ترین مواد شیمیایی در جهان کربنات کلسیم است که یک ماه معدنی استثنایی بشمار می رود. این ماده به صورت پودری و سفید رنگ ارائه می شود. این ماده معدنی در صنایع مختلفی همچون رنگ و رزین کاربرد بسیاری دارد.
انواع رنگ
رنگ صنعتی
رنگ صنعتی یک نوع پوشش است که به دلیل داشتن استانداردهای صنعتی برای مقاومت در برابر خوردگی و مقاومت های شیمیایی طراحی و تولید شده است. این رنگ های به شکل دو جزئی از دو جز پایه که شامل رزین، افزودنی ها و غیره است و سخت کننده حاصل شدهاند. این مواد باید حین مصرف ترکیب شوند و سپس همگن سازی شوند. ویژگی مهم رنگ صنعتی استحکام بالا، چسبندگی قوی روی سطح های مختلف، مقاومت بالا در برابر عوامل خورنده، مقاومت بالا در برابر حلال ها است. انواع رنگ های صنعتی شامل:
• رنگ رویه پلی یورتان
• رنگ اپوکسی
• رنگ صنعتی آستر
• رنگ صنعتی آستر
• رنگ کوره ای و هوا خشک
رنگ ساختمانی
تمام رنگها بر اساس حلالی که دارند به دو دسته اصلی تقسیم میشوند: رنگهای پایه آب و رنگهای روغنی. رنگ پایه آب حلال آب دارد و در برخی مواقع با نام رنگ لاتکس خوانده میشود. این در حالیست که حاوی لاتکس نیست.
انواع رنگ ساختمانی
• رنگ روغنی
• رنگ پلاستیک
• رنگ اکریلیک
• رنگ بلکا
• رنگ پتینه
انواع رنگ رزین
رنگ هایی که با رزین ها سازگاری دارند، بر پایه آب نبوده و حلال در آب نمی باشند. رنگ هایی مثل گواش و آکریلیک برای کار با رزین مناسب نیستند.
رنگ های جوهری: این رنگ ها می توانند در الکل حل شوند و با رزین به خوبی ترکیب می شوند. مهم ترین ویژگی رنگ های جوهری را می توان حفظ حالت شیشه ای رزین دانست که این خصوصیت مناسب کارهای تزئینی و ترکیب با چوب است که موجب براقیت و شفافیت کار می شود.
رنگ های خمیری: این رنگ را با نام رنگ اپوکسی نیز می شناسند چرا که مخصوص این کار طراحی شده است. رنگ های خمیری در عین حال که حالت خمیری دارند غلظت بالایی نیز دارند. برخلاف سایر رنگ ها، رنگ خمیری اغلب حالت مات به رزین می بخشد و شفافیت آن را از بین می برد اما از جمله رنگ هایی است که بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع رنگ نه تنها برای کار با رزین معمولی مناسب است بلکه برای ترکیب با رزین های UV نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
رنگ پودری: رنگ پودری از ذرات صافی تشکیل شده است که گرد و مستطیلی هستند. این ذرات دارای دو سطح بوده و پوشش نازکی ایجاد می کنند که پس از خشک شدن متالیک می شود. کار با رنگ های پودری بسیار راحت است. این نوع رنگ به راحتی با رزین ترکیب می شود و به دلیل حالت پودری که دارد در نتیجه کار رنگ خاص تری ایجاد می کند. از آنجایی که این ذرات سایز یکسانی ندارند، وقتی طیف وسیعی از آن روی سطح می نشیند درخشش خاص و صدفی شکل به سطح می بخشد.
انواع رزین
رزین اپوکسی
متداول ترین نوع رزین مصنوعی، رزین اپوکسی می باشد. رزین های اپوکسی، که پلی اپوکسیدها نیز نامیده می شوند، نوعی پیش پلیمرها و پلیمرهای واکنشی هستند که حاوی گروه های اپوکسید هستند. آن ها دارای مقاومت شیمیایی و حرارتی عالی و خاصیت چسبندگی قوی می باشند. کاربرد رزین اپوکسی برای ورقه ورقه ها، چسب ها، کفپوش ها، آسترها، پروانه ها و پوشش های سطحی می باشد.
رزین پلی استر
رزینهای پلی استر از واکنش اسیدهای آلی دو عاملی و الکلهای چند عاملی به دست میآیند. رزینهای پلی استر غیراشباع پلیمرهای تراکمی تشکیل یافته از واکنش پلی اُلها با اسیدهای کربوکسیلیک دو عاملی هستند. پلی اُلهای معمول شامل گلیکولهایی مثل اتیلن گلیکول میباشند. از جمله اسیدهای استفاده شده نیز می توان به فتالیک انیدرید و مالئیک انیدرید اشاره نمود.
رزین اکریلیک
یکی از رایج ترین رزینهای مورد استفاده در رنگهای محلول در آب رزین اکریلیک می باشد.این نوع رزین یک لایه نازک و ضد آب بر روی چوب به وجود می آورد.نوع دیگری از رزین اکریلیک به نام رنگ لاتکس دارای دو ویژگی هستند که آن را موادی بسیار مناسب برای چوب کرده است.بسیار جالب است بدانید لایه نازکی که این رزین تشکیل می دهد مانع نفوذ آب و رطوبت می شود اما هنگامی که بخواهید با دستگاه بخارشور سطح را تمیز کنید مقاومت زیادی ندارد.رزین اکریلیک به دو گروه مجزا با نام ترموست و ترموپلاست تقسیم بندی میشود.رزین اکریلیک ترموست براقیت و حفظ براقیت خوبی نسبت به ترموپلاست دارد و در محلول قابل اسپری از درصد جامد خوبی برخوردار هستند و مقاومت شیمیای بیشتری از ترموپلاست دارند و رزین اکریلیک ترموپلاست فاقد هر گونه گروه فعال بوده و به علاوه دارای وزن ملکولی نسبتا زیاد میباشد.رزین اکریلیک بسیار الاستیک می باشد به گونه ای که بدون ایجاد ترک در لایه نازک رزین امکان همشکیدگی و واکشیدگی چوب وجود دارد.
رزین آلکیدی
بیشتر رنگهای روغنی موجود در بازار دارای رزین آلکیدی است.همچنین آلکید را می توانید با رزین اکلریک مخلوط و استفاده کنید.رزین آلکیدی روغنی یک لایه مقاوم و با دوام بر روی سطح ایجاد و چوب را در برابر آب و رطوبت محافظت میکند پس نتیجه میگیریم که این نوع رنگ برای سازه های چوبی که در معرض رطوبت و آب هستند استفاده میشود اما توجه داشته باشید این نوع رنگها به علت نداشتن خصلت هواپذیری ممکن است چوب خیس باشد و هنگامی که چوب خشک می شود و رطوبت از دست می دهد رنگ تاول می زند.از این نوع رزین ها برای بازسازی چوبهای قدیمی که رنگ شدهاند استفاده میشود.